Negenjaarsfase – In mijn laatste blog schreef ik over de negenjaarsfase. De ontwikkelingsfase tussen het achtste en elfde levensjaar. Kinderen in deze leeftijd ervaren regelmatig nieuwe of intensere gevoelens. Dit komt doordat het bewustzijn zich steeds meer ontwikkelt, waardoor ze (onbewust) voelen dat er maar ééntje op de wereld is zoals zij. Dat voelt zo nu en dan alleen en de behoefte om daarom ergens bij te horen wordt steeds sterker. Het ‘erbij horen’ is of voelt juist op deze leeftijd van levensbelang. Je ziet dit terug in de bekende clubjes en groepjes, die zich gaan vormen in een klas. De behoefte erbij horen gaat gepaard met nieuwe gevoelens. Op ééntje daarvan wil ik in deze post inzoomen.
SCHAAMTE
Ken je die uitspraak van jouw negenjarige (lees 8-11): ‘Mam, dat ga je niet zeggen als mijn vriendje hier is’ of ‘Mam, doe niet zo gek!’ Ze zijn er zich van bewust dat ze een mening over iets en de ander kunnen hebben. Tegelijkertijd zijn ze zich er nu ook meer van bewust dat de ander een mening over hen heeft. En dat is een spannende voor veel kinderen.
Schaamte is een ‘nieuwe’ emotie die kinderen kan overweldigen. Eigenlijk is dit nare gevoel een seintje van je lijf dat je buiten de groepsnormen dreigt te vallen. Je wordt gecorrigeerd op je eigen gedrag. Een emotie met deels een positieve functie. Je ontwikkelt op deze manier een sociale antenne. Wanneer het gevoel schaamte heel intens wordt ervaren kan een kind moeite ervaren om zijn eigenheid (nog) te laten zien. Aanpassen, vermijden of heel stoer, clownesk gedrag worden dan soms strategieën om maar niet overweldigd te worden door de gevoelens die de groep soms bij ze oproept. Ruimte nemen of geven, jezelf laten zien of juist even dat stapje terug doen is voor deze kinderen (nog) lastig.
Als je als ouder merkt dat jouw kind zich snel terugtrekt of zichzelf juist groter maakt zou je het gesprek aan kunnen gaan over de emotie ‘schaamte’.
Erken het gevoel, het is oké om je te schamen. Het is oké om knalrood te worden of de neiging te hebben weg te rennen of stoer te gaan doen. Het gevoel geeft een seintje aan je lijf dat je even goed moet opletten wat je doet of zegt. Kan het zijn dat jouw alarmsysteem misschien te scherp staat afgesteld? Waar voel je dat dan schaamte? Waar ben je eigenlijk bang voor? Wat is het ergste wat er zou kunnen gebeuren? Denk je ook dat dat echt gaat gebeuren? En deel: Wanneer schaam jij je weleens als ouder? Hoe ga jij er dan mee om? En werk samen naar een oplossing: Wat zou je de volgende keer kunnen doen als je dit gevoel weer voelt. Juist door minder bekende emoties zoals schaamte bespreekbaar te maken leert een kind dat het bij het groot worden hoort en het oké is om je zo te voelen.
Als kindcoach werk ik met kinderen aan het versterken van ‘wie ben ik?’ en ‘welke talenten heb ik gekregen?’. Naast het sterker maken van kinderen werk ik ook aan ‘laat jezelf zien’. Hierbij gebruik ik prachtig materiaal zoals bijvoorbeeld deze emotiekaarten van ‘een box vol emoties’. Kinderen leren onbekende emoties te herkennen en ontdekken hun eigen manieren om hiermee om te gaan. Merk jij dat jouw kind worstelt met deze dingen neem gerust contact met me op om te sparren wat ik voor jullie kan betekenen.
Reactie plaatsen
Reacties